#Cytologia na podłożu płynnym to technologia o wysokiej wartości diagnostycznej w wykrywaniu zmian przedrakowych i rakowych szyjki macicy.

Wczesne wykrywanie patologii w obrębie tarczy i kanału szyjki macicy na podstawie wymazu komórkowego z tej okolicy jest istotą diagnostyki cytologicznej. Obszar, z którego pobierane są komórki do badania, stanowi granicę między dwoma rodzajami nabłonka: nierogowaciejącym wielowarstwowym płaskim (wyścieła sklepienia pochwy oraz zewnętrzną powierzchnię szyjki) oraz jednowarstwowym gruczołowym (obecny w kanale szyjki macicy).

To właśnie w miejscu zetknięcia się obu nabłonków dochodzi do rozwoju 90% patologii szyjki macicy. W zdecydowanej większości odpowiedzialny za to jest przenoszony drogą płciową wirus brodawczaka ludzkiego (HPV – human papilloma virus). Zakażenie tym patogenem nie oznacza od razu rozwoju nowotworu. Występują podtypy bardziej i mniej onkogenne. Również nasz układ odpornościowy potrafi zwalczać tego typu infekcje. Jeżeli już doszło do zakażenia wirusem i rozpoczął się proces onkogenezy, to trwa on na tyle długo, że przy regularnym badaniu cytologicznym można go wykryć na bardzo wczesnym etapie i zastosować skuteczne leczenie.

Badanie cytologiczne wykonywane dotychczasową, konwencjonalną metodą polega na pobraniu wymazu z tarczy i kanału szyjki macicy, a następnie na przeniesieniu go od razu na suche szkiełko. Tak przygotowany preparat po utrwaleniu przekazywany jest do laboratorium, gdzie jest poddawany ocenie mikroskopowej.

Badanie cytologii na podłożu płynnym zostało opracowane w celu minimalizacji ryzyka błędu przy ocenie pobranego materiału. Dodatkowo, ilość komórek pobieranych do badania za pomocą metody LBC jest znacznie większa, co wpływa na jakość oceny rozmazu cytologicznego.

Za cytologią płynną przemawia jeszcze jedna istotna zaleta, a mianowicie fakt, że pobrany materiał może być wykorzystywany do dalszych badań, np. w celu zweryfikowania czy zawiera onkogenne szczepy wirusa HPV, odpowiedzialnego za powstawanie raka szyjki macicy. Odbywa się to bez konieczności wzywania kobiety na dodatkowe badanie.

Jak się przygotować do badania?

Przed badaniem zarówno cytologii płynnej, jak i konwencjonalnej powinnaś przestrzegać kilku zaleceń:

• powstrzymać się od współżycia przez co najmniej 24 godziny przed badaniem;

• nie aplikować leków dopochwowych do 4 dni przed badaniem;

• nie wykonywać irygacji pochwy do 4 dni przed badaniem;

• nie zgłaszać się do badania cytologicznego w trakcie krwawienia miesiączkowego lub plamienia okołomenstruacyjnego.

  Wyniki cytologiczne mogą wskazywać bezpośrednio na obecność komórek raka płaskonabłonkowego lub gruczołowego. Opisywanie wyników badania cytologii szyjki macicy wg wycofanej skali Papanicolaou jest niewłaściwe, niewystarczające i niezgodne z obowiązującymi wytycznymi towarzystw naukowych. Wynik jest drogowskazem co do dalszego postępowania. Wynik prawidłowy (NILM) nie implikuje dalszego postępowania. Z kolei wyniki ASC-US i LSIL zwiększają naszą czujność, wymagają pogłębienia diagnostyki i częstszych obserwacji. Jeszcze bardziej zwiększają naszą czujność i intensyfikują działania wyniki HSIL, ASC-H, AGC lub kierują nas bezpośrednio do terapii leczniczych (rak płaskonabłonkowy/gruczołowy). Warto pamiętać, że badanie cytologiczne jest tylko badaniem przesiewowym, ostateczne rozpoznanie jest stawiane na podstawie biopsji podejrzanej zmiany oraz analizie histopatologicznej.